Ο Γκράμσι τους κι ο Γκράμσι μας

Πηγή : LeninReloaded

Όμως, ένα αριστερό κόμμα δεν είναι συνδικαλιστική κίνηση για να υιοθετεί άκριτα όλα τα αιτήματα, αλλά τα ιεραρχεί σε ένα πρόγραμμα. Σε να συλλογικό σχέδιο για την αλλαγή της κοινωνίας. [...] Μιλάει χωρίς να μασάει τα λόγια του για όλες τις συντεχνίες που φοροδιαφεύγουν σε μια κοινωνία που μόνον 4 στους 10 πληρώνουν φόρους και δεν δημαγωγεί ασύστολα [...] Επισημαίνει την ανάγκη της υγιούς επιχειρηματικότητας απέναντι σε όλους τους κρατικοδίαιτους αεριτζήδες που λυμαίνονται το δημόσιο και κοινοτικό χρήμα. Γιατί, όσοι δοκίμασαν την ανεργία και την ξύλινη «αντιμονοπωλιακή» ρητορεία της αριστεράς, ξέρουν ότι η εργασία είναι αξιοπρέπεια. [...].Υπάρχουν δυο μαγικές λέξεις που λείπουν από την λεξικό της μεταπολίτευσης. Ατομική ευθύνη. [...] "Η υπευθυνότητα είναι ένα αβάσταχτο φορτίο· μας αλυσοδένει με τις συνέπειες των πράξεών μας" γράφει ο Πασκάλ Μπρυκνέρ στον «Πειρασμό της αθωότητας».

Αν θέλει να προσφέρει κάτι η αριστερά πρέπει να θυμηθεί πάλι την ιδεολογική ηγεμονία του Γκράμσι και τη σημασία της ιδεολογίας. Που σημαίνει να αναδείξει το ψέμα στο οποίο ζούσαμε. Να καταγγείλει την υποκρισία που ενδημεί και στην ίδια την αριστερά. Να κάνει δηλαδή την αυτοκριτική της. Να ξαναδώσει πάλι στις λέξεις την αλήθεια τους. Να αναδείξει τις αξίες που έσβησαν. Την αλληλεγγύη. Την εργασία. Την αξιοκρατία. Την ηθική. Την υπεράσπιση των αδύνατων.

[...] Ο λαϊκισμός είναι πάντα γοητευτικός και χαϊδεύει τα αυτιά. Γι’ αυτό και θα έχει πολύ μέλλον.
Μάκης Καραγιάννης, Πολιτική επιθεώρηση

Antonio Gramsci

Ούτε φασισμός, ούτε φιλελευθερισμός: Σοβιετισμός!

L’Unità, 7 Οκτώβρη 1924

[...] Στο κίνημα της αντίστασης στον φασισμό, το σημαντικότεορ κομμάτι πέρασε στο Φιλελεύθερο Κόμμα γιατί ο σχηματισμός δεν έχει κανένα άλλο πρόγραμμα να αντιπαραθέσει στο φασισμό απ' το παλιό, Φιλελεύθερο πρόγραμμα της κοινοβουλευτικής αστικής δημοκρατίας, της επιστροφής στο Σύνταγμα, στην νομιμότητα, στην δημοκρατία. [...] Σύμφωνα με την σύνοδο του Φιλελεύθερου Κόμματος, ο ιταλικός λαός αντιμετωπίζει μια επιλογή: είτε φασισμός είτε φιλελευθερισμός· είτε κυβέρνηση της αιματηρής δικτατορίας Μουσολίνι, είτε κυβέρνηση Slandri, Gioliotti, Amendola, Turati, don Sturzo, ή Vella που θα τείνει προς την επανίδρυση της παλιάς καλής φιλελεύθερης δημοκρατίας, κάτω απ' τη μάσκα της οποίας η αστική τάξη θα συνεχίσει να ασκεί τον εκμεταλλευτικό της ρόλο. 

Ο εργάτης, ο αγρότης, που έχει για χρόνια μισήσει τον φασισμό που τον καταπιέζει, θεωρεί απαραίτητο, για να τον ανατρρέψει, να γίνει σύμμαχος της φιλελεύθερης μπουρζουαζίας, να υποστηρίξει αυτούς που στο παρελθόν, όταν είχαν την εξουσία, υποστήριξαν και όπλισαν τον φασισμό ενάντια στους εργάτες και τους αγρότες, και που πριν λίγους μήνες μόλις δημιούργησαν μέτωπο με τον φασισμό και μοιράστηκαν την ευθύνη των εγκλημάτων του. Έτσι τίθεται το ερώτημα της εξάλειψης του φασισμού; Όχι! Η εξάλειψη του φασισμού πρέπει να είναι η εξάλειψη της μπουρζουαζίας που τον δημιούργησε.  

Όταν το Κομμουνιστικό Κόμμα, τις μέρες μετά τη δολοφονία του Matteoti, κυκλοφόρησε το σύνθημα: “Κάτω η κυβέρνηση των δολοφόνων! Διάλυση των Φασιστών Παραστρατιωτικών!” δεν θεώρησε ότι η κυβέρνηση δολοφόνων θα πρεπε να αντικατασταθεί από μια κυβέρνηση που με όλες της τις πολιτικές άνοιξε το δρόμο στους δολοφόνους και τους όπλισε. Δεν θεώρησε ποτέ ότι οι Giolitti, Nitti, και Amendola, που βρίσκονταν στην εξουσία όταν δημιουργήθηκαν οι φασιστικές παραστρατιωτικές δυνάμεις, θα ήταν ικανοί να αφοπλίσουν τις δυνάμεις αυτές, που είχαν αντιμετωπίσει προνομιακά και είχαν οπλίσει ενάντια στην εργατική τάξη. 

Όταν διατύπωνε το σύνθημά του, το κόμμα μας δεν είχε στόχο να αντικαταστήσει τον φασισμό που κατέρρεε με τον παλιό φιλελευθερισμό, του οποίου η απεχθής αποτυχία και οριστική εξάλειψη σηματοδοτήθηκε από την Πορεία στη Ρώμη. Το Κομμουνιστικό Κόμμα, απ' την αρχή της κρίσης του φασισμού, βεβαιώσε πως η εργατική τάξη και οι αγρότες πρέπει να γίνουν οι νεκροθάφτες αυτών που βρίσκονται στην εξουσία, και να τους διαδεχτούν σ' αυτή.  

Η δράση της μάζας των βιομηχανικών προλεταρίων και των αγροτών είναι απαραίτητη για την ήττα του φασισμού, για τον ταξικό αγώνα με όλες του τις συνέπειες. Αναμφίβολα, το προλεταριάτο πρέπει να χρησιμοποιήσει τις αντιφάσεις και τους ανταγωνισμούς που αναπτύχθηκαν μέσα στη μπουρζουαζία και την μικροαστική τάξη στα πλαίσια της πάλης ενάντια στον φασισμό. Αλλά χωρίς άμεση δράση δεν μπορεί ποτέ να ανατραπεί ο φασισμός. Το να θέτεις το πρόβλημα με αυτό τον τρόπο θα σήμαινε, ταυτόχρονα, το να θέτεις το ερώτημα της διαδοχής του φασισμού. Με την ήττα του φασισμού απ' τη δράση των εργατικών και αγροτικών μαζών, ο φιλελευθερισμός δεν θα 'χει μερίδιο στη διαδοχή. Το δικαίωμα αυτό ανήκει στην κυβέρνηση των εργατών και των αγροτών που θα είναι ικανή και θα έχει την ειλικρινή αποφασιστικότητα να αφοπλίσει τις φασιστικές παραστρατιωτικές δυνάμεις, να οπλίσει την εργατική τάξη και τους αγρότες.  

Πλέον, είναι ζήτημα άλλου πράγματος από ότι της επιστροφής στο σύνταγμα, στη δημοκρατία και τον φιλελευθερισμό. Αυτές είναι εύηχες λέξεις που χρησιμοποιεί η μπουρζουαζία για να εξαπατήσει τους εργάτες της πόλης και της επαρχίας ώστε να εμποδίσει την κρίση απ' το να πάρει τον πραγματικό της χαρακτήρα, δηλαδή, την εκδίκηση των εργατών και των αγροτών ενάντια στον φασισμό που τους καταπίεσε και ενάντια στον φιλελευθερισμό που τους εξαπάτησε, και ο οποίος μόλις πριν λίγους μήνες συνεργάστηκε ή αναζήτησε να συνεργαστεί (D’Aragona, Baldesi, κλπ) με τον Μουσολίνι.

Η ιταλική κρίση μπορεί να λυθεί μόνο με τη δράση των εργαζόμενων μαζών. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να εξαλειφθεί ο φασισμός στο επίπεδο της κοινοβουλευτικής ίντριγκας· μόνο συμβιβασμός θα προκύψει, που θα αφήσει την μπουρζουαζία στην εξουσία με τον ένοπλο φασισμό στην υπηρεσία της. Ο φιλελευθερισμός, ακόμα κι αν έχει εμβολιαστεί με τις ορμόνες της μεταρρυθμιστικής μαϊμούς, είναι αδύναμος. Ανήκει στο παρελθόν.  

[...] Σήμερα, το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι το μόνο που επαναλαμβάνει αυτή την αλήθεια στο προλεταριάτο. Η επιρροή του αυξάνεται, η οργάνωσή του αναπτύσσεται, όμως η πλειοψηφία των εργατών και αγροτών, που έχει συρθεί από την Συνομοσπονδία Εργαζομένων και το Μαξιμαλιστικό Κόμμα [...] δεν έχει ακόμα ξαναποκτήσει την ταξική της συνείδηση, δεν έχει κατανοήσει ότι η εργατική και αγροτική τάξη είναι ο βασικός παράγοντας στην κρίση γιατί έχει μεγάλο αριθμητικό μέγεθος, καθώς και την μεγάλη δύναμη της νεολαίας. Αν δεν θέλει να εξαπατά τον εαυτό του [το Κομμουνιστικό Κόμμα] πρέπει να δράσει στο επίπεδο της ταξικής πάλης ως αυτόνομη δύναμη, που σύντομα θα γίνει καθοριστική, και όχι στο επίπεδο της ταξικής συνεργασίας, για να μην κάνει τίποτα καλύτερο απ' το να αλλάξει τη μάσκα της ιταλικής μπουρζουαζίας. 

[...] Τη στιγμή του κλεισίματος της Φιλελεύθερης Συνόδου, η οποία αναζητά και πάλι να κερδίσει τους εργάτες, οι εργάτες και οι αγρότες, απ' το ένα άκρο της Ιταλίας στο άλλο, απαντούν στην άδεια τους φλυαρία με το εξής: Ούτε Φασισμός, ούτε Φιλελευθερισμός: Σοβιετισμός!