V.I Lenin : Ένα βήμα μπρος-δύο βήματα πίσω/απάντηση.....

Traverso Rossa : Δημοσιεύουμε την απάντηση του Λένιν, στην θέση της Λούξεμπουργκ όπως αυτή εκφράστηκε στο άρθρο της «Οργανωτικά ζητήματα της Ρωσικής Σοσιαλδημοκρατίας» που δημοσιεύσαμε πρόσφατα.


Πηγή : Praxis

Αποσπάσματα απο την απάντηση του Lenin στό άρθρο της Luxembourg Οργανωτικά ζητήματα της Ρωσικής Σοσιαλδημοκρατίας (1904) που είχαμε δημοσιεύσει στίς 20/12. Ο Λένιν μετά τη δημοσίευση της κριτικής της Luxembourg απάντησε με ένα άρθρο που έστειλε επίσης στη Neue Zeit. Το άρθρο  "κόπηκε" απο τον Kautsky. Οί πιθανοί λόγοι για αυτήν την ενέργεια έχουν να κάνουν τόσο με την στάση που προσπαθούσε να κρατήσει η σύνταξη της Neue Zeit απέναντί στίς διαμάχες στη Ρωσική σοσιαλδημοκρατία αλλά και στο γεγονός ότι ο Lenin, στην απαντησή του, είχε προχωρήσει σε αναλυτική περιγραφή της διαπάλης μέσα στο κόμμα για να στηρίξει την επιχειρηματολογία του. Καθώς ήδη το άρθρο της Luxembourg είχε θεωρηθεί ακατανόητο για τους Μαρξιστές στη Δύση (που δεν μπορούσαν να δούν ότι πίσω απο τα "τυπικά" οργανωτικά ζητήματα διασταυρώνονταν στην πραγματικότητα πολιτικές γραμμές), ήταν ένα επιπλέον επιχείρημα για να μην δημοσιευθεί. Δεν δημοσιέυθηκε παρά είκοσι χρόνια αργότερα στην επιθεώρηση Leninski Sbornik.



Άπαντα, τόμος 9, σελ 39-63. Eκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.

Επεξεργασία για το διαδίκτυο: Praxis

Το άρθρο της σ. Ρόζας Λούξεμπουργκ στα τεύχη 42 και 43 του «Die Neue Zeit» αποτελεί κριτική ανάλυση του γραμμένου στα ρωσικά βιβλίου μου για την κρίση του κόμματος μας. Δεν μπορώ παρά να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στους γερμανούς συντρόφους για την προσοχή που δείχνουν στα έντυπα του κόμματος μας, για τις προσπάθειες να κάνουν γνωστά στη γερμανική σοσιαλδημοκρατία τα έντυπα αυτά, οφείλω ωστόσο να πώ ότι το άρθρο της Ρόζας Λούξεμπουργκ στο «Neue Zeit» δεν παρουσιάζει στους αναγνώστες το βιβλίο μου, αλλά κάτι άλλο. Αυτό φαίνεται στα παρακάτω παραδείγματα.

Η σ.Λούξεμπουργκ λέει λχ ότι στο βιβλίο μου εκφράζεται καθαρά και ξάστερα η τάση του «συγκεντρωτισμού που δε λογαριάζει τίποτε». Η σ. Λούξεμπουργκ νομίζει έτσι πως εγώ υποστηρίζω ένα οργανωτικό σύστημα ενάντια σε κάποιο άλλο. Η πραγματικότητα όμως είναι άλλη. Σε όλο το βιβλίο μου, από την πρώτη σελίδα ως την τελευταία, υπερασπίζω τους στοιχειώδης κανόνες οποιουδήποτε συστήματος οποιασδήποτε κομματικής οργάνωσης που μπορείτε να φανταστείτε. Στο βιβλίο μου αναλύεται όχι το ζήτημα της διαφοράς ανάμεσα στο ένα η το άλλο οργανωτικό σύστημα, αλλά το ζήτημα που αφορά τον τρόπο που πρέπει κανείς να υποστηρίζει, να κριτικάρει και να διορθώνει οποιοδήποτε σύστημα, χωρίς να αντιφάσκει με τις αρχές του κόμματος.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ λέει παρακάτω ότι «σύμφωνα με τις αντιλήψεις του Λένιν η ΚΕ έχει τη δικαιοδοσία να οργανώνει όλες τις επιτροπές του κόμματος». Στην πραγματικότητα αυτό είναι ανακριβές……Το καταστατικό του κόμματος πρέπει να εφαρμόζεται ώσπου να τροποποιηθεί από το επόμενο συνέδριο. Την θέση αυτή (την «καθαρά μπλανκιστική», όπως μπορεί εύκολα να διακρίνει ο αναγνώστης την υπεράσπισα πραγματικά, «χωρίς να λογαριάζω τίποτε» στο βιβλίο μου. Η σ.Λούξεμπουργκ λέει ότι κατά τη γνώμη μου «η ΚΕ είναι ο μοναδικός δραστήριος πυρήνας του κόμματος». Στην πραγματικότητα αυτό δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Ποτέ δεν υποστήριξα αυτή τη γνώμη. Απεναντίας οι αντίπαλοι μου (η μειοψηφία του συνεδρίου του κόμματος) με κατηγόρησαν στα γραφτά τους ότι δεν υπερασπίζω αρκετά την ανεξαρτησία, την αυτοτέλεια της ΚΕ και την υποτάσσω υπερβολικά στη σύνταξη του ΚΟ και στο Συμβούλιο του κόμματος που βρίσκονται στο εξωτερικό.............

...........Η σ.Ρόζα Λούξεμπουργκ λέει πώς στις γραμμές της σοσιαλδημοκρατίας της Ρωσίας δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για την ανάγκη ενιαίου κόμματος και πώς όλη η διαμάχη συγκεντρώνεται γύρω από το ζήτημα, αν ο συγκεντρωτισμός πρέπει να είναι μεγαλύτερος η μικρότερος. Στην πραγματικότητα αυτό δεν είναι αλήθεια…..η διαμάχη μας αφορούσε κυρίως το ζήτημα αν η ΚΕ και η ΚΟ πρέπει η όχι να αντιπροσωπεύουν την κατεύθυνση της πλειοψηφίας του κόμματος. Η αγαπητή μας συντρόφισσα δε βγάζει τσιμουδιά για αυτήν την «υπερσυγκεντρωτική» και καθαρά «μπλανκιστική» απαίτηση, προτιμά να δημηγορεί ενάντια στη μηχανιστική υποταγή του μέρους στο σύνολο, ενάντια στη δουλική ευπείθεια, ενάντια στην τυφλή υπακοή και άλλα φρικιαστικά πράγματα. Είμαι πολύ ευγνώμων στη σ. Λούξεμπουργκ για την επεξήγηση της βαθυστόχαστης ιδέας ότι η δουλική ευπείθεια είναι ολέθρια για το κόμμα. Θα ήθελα όμως να ξέρω αν η συντρόφισσα θεωρεί κανονικό, αν μπορεί να παραδεχτεί, αν έχει δει σε κανένα κόμμα, στα κεντρικά όργανα που λέγονται κομματικά όργανα να υπερισχύει η μειοψηφία του συνεδρίου του κόμματος;

Η σ. Ρόζα Λούξεμπουργκ μου αποδίδει τη γνώμη ότι στη Ρωσία υπάρχουν κιόλας οι προϋποθέσεις για την οργάνωση ενός μεγάλου και στο έπακρο συγκεντρωτικού κόμματος. Και πάλι πραγματική ανακρίβεια. Πουθενά στο βιβλίο μου όχι μόνο δεν υποστήριξα μία τέτοια γνώμη, αλλά ούτε κάν την εξέφρασα. Η θέση που διατύπωσα εξέφρασα και εκφράζει κάτι άλλο. Και συγκεκριμένα, εγώ τόνιζα ότι υπάρχουν ήδη όλες οι προϋποθέσεις για να αναγνωρίζονται οι αποφάσεις του συνεδρίου του κόμματος και ότι πέρασε πια προ πολλού ο καιρός που μπορούσε κανείς να υποκαθιστά ένα κομματικό όργανο με έναν ιδιωτικό όμιλο….. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ λέει ότι εγώ εγκωμιάζω τη διαπαιδαγωγική σημασία του εργοστασίου. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Όχι εγώ, αλλά ο αντίπαλος μου ισχυρίστηκε πως εγώ φαντάζομαι το κόμμα σαν εργοστάσιο. Εγώ τον ειρωνεύτηκα όπως έπρεπε, αποδείχνοντας με τα ίδια του τα λόγια ότι μπερδεύει δύο διαφορετικές όψεις της εργοστασιακής πειθαρχίας, πράγμα που δυστυχώς έγινε και με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Η σ. Λούξεμπουργκ λέει ότι εγώ, χαρακτηρίζοντας τον επαναστάτη σοσιαλδημοκράτη σαν γιακωβίνο, συνδεδεμένο με μια οργάνωση ταξικά συνειδητών εργατών, έχω δώσει ίσως έναν πιο πνευματώδη χαρακτηρισμό από ότι θα μπορούσε να δώσει οποιοσδήποτε αντίπαλος μου. Και πάλι πραγματική ανακρίβεια. Δεν είμαι εγώ, μα ο Π.Αξελροντ που μίλησε πρώτος για ιακωβινισμό. Ο Άξελρόντ σύγκρινε πρώτος τις κομματικές μας παρατάξεις με τις παρατάξεις της εποχής της μεγάλης γαλλικής επανάστασης. Εγώ έκανα απλώς την παρατήρηση πώς αυτή η σύγκριση επιτρέπεται μόνο με την έννοια ότι ο χωρισμός της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας σε επαναστατική και οπορτουνιστική αντιστοιχεί, ως ένα βαθμό, στο χωρισμό σε ορεινούς και Γιρονδίνους.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ παραθέτει τα λόγια μου, ότι η μια η άλλη διατύπωση του οργανωτικού καταστατικού μπορεί να αποτελεί έναν λιγότερο η περισσότερο κοφτερό όπλο πάλης ενάντια στον οπορτουνισμό. Για ποιες συγκεκριμένα διατυπώσεις έχω μιλήσει εγώ στο βιβλίο μου και μιλήσαμε όλοι μας στο συνέδριο του κόμματος η Ρόζα Λούξεμπουργκ δεν λέει ούτε λέξη. Τι πολεμική έκανα εγώ στο συνέδριο του κόμματος, ενάντια σε ποιόν διατύπωσα τις θέσεις μου, αυτό δεν το θίγει καθόλου η συντρόφισσα. Αντί για αυτό, ευαρεστήθηκε να μου κάνει ολόκληρη διάλεξη περί οπουρτουνισμού……..στίς χώρες του κοινοβουλευτισμού! Για όλες όμως τις ιδιαίτερες, τις ειδικές ποικιλομορφίες του οπορτουνισμού, για τις αποχρώσεις που έχει πάρει ο οπορτουνισμός σε εμάς, στη Ρωσία, και για τις οποίες γίνεται λόγος στο βιβλίο μου-για αυτά δεν βρίσκουμε ούτε λέξη στο άρθρο της.

Το συμπέρασμα από όλους αυτούς τους πνευματωδέστατους συλλογισμούς είναι το παρακάτω: «Το καταστατικό του κόμματος δεν πρέπει να ναι αυτό καθεαυτό (; Όποιος μπορεί ας το καταλάβει) όπλο για την καταπολέμηση του οπορτουνισμού, αλλά μόνο ένα πανίσχυρο εξωτερικό μέσο για να ασκεί την καθοδηγητική επίδραση της η πραγματικά υπάρχουσα επαναστατική-προλεταριακή πλειοψηφία του κόμματος». Πολύ σωστά. Αλλά πώς σχηματίστηκε η πραγματικά υπάρχουσα πλειοψηφία του κόμματος μας, για αυτό η Ρόζα Λούξεμπουργκ δεν λέει τίποτε, ενώ εγώ για αυτό ακριβώς μιλάω στο βιβλίο μου. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ αποσιωπά επίσης και το τι είδους επίδραση υπερασπίζαμε εγώ και ο Πλεχάνωφ με αυτό το πανίσχυρο εξωτερικό μέσο. Μπορώ να προσθέσω μόνο ότι ποτέ και πουθενά δεν έχω πει παρόμοια ανοησία-ότι το καταστατικό του κόμματος είναι όπλο «αυτό καθαυτό».

Η πιο σωστή απάντηση σε αυτόν τον τρόπο ερμηνείας των απόψεων μου θα ήταν η έκθεση των συγκεκριμένων γεγονότων που αφορούν την κομματική μας πάλη. Τότε θα δουν όλοι καθαρά πόσο έντονα αντιφάσκουν τα συγκεκριμένα γεγονότα στις κοινοτοπίες και τις τυποποιημένες αφαιρέσεις της σ. Λούξεμπουργκ……..ο αναγνώστης που θα κάνει τον κόπο να μελετήσει τις πρώτες πηγές της κομματικής μας πάλης, θα καταλάβει εύκολα ότι όσα είπε η σ. Ρόζα Λούξεμπουργκ για «υπερσυγκεντρωτισμό», για την ανάγκη βαθμιαίας συγκεντροποίησης κτλ, αποτελούν, από συγκεκριμένη και πρακτική άποψη, εμπαιγμό σε βάρος του συνεδρίου μας, ενώ από άποψη αφηρημένη και θεωρητική (αν μπορούμε εδώ να μιλάμε για θεωρία) αποτελούν καθαρό εκχυδαϊσμό του μαρξισμού, διαστρέβλωση της πραγματικής διαλεκτικής του Μαρξ κτλ.................