Ντάριο Φο: «Να κάνεις τον κόσμο να δει την διάσταση της εκμετάλλευσής του»

Δαιμόνιος, ευρηματικός, πολυτάλαντος και χαρισματικός ο Ιταλός θεατρικός συγγραφέας, ευθυμογράφος, ηθοποιός, σκηνογράφος και σκηνοθέτης Ντάριο Φο, γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 24 Μάρτη του 1926 στο Σαν Τζιάνο της επαρχίας Βαρέζε. Παιδί εργατικής και με δημοκρατική παράδοση οικογένειας, θα σπουδάσει στην Ακαδημία Τεχνών της Μπρέρα στο Μιλάνο, αλλά σύντομα θα στραφεί και θα αφοσιωθεί στο θέατρο.

«Η τέχνη, όπως το θέατρο, πρέπει να είναι πάντα ένα μέσο και ποτέ ο αυτοσκοπός. Ένα εκπληκτικό εφαλτήριο για να φτάσεις σε κάτι άλλο: στην επιστήμη, στη γνώση, στην αλήθεια. Σε όλη μου τη ζωή δεν έγραψα τίποτα με μόνο σκοπό τη διασκέδαση. Πάντα επιδίωκα να συμπεριλάβω στα κείμενά μου τις ρωγμές εκείνες που θα ήταν σε θέση να ταρακουνήσουν τις βεβαιότητες, να αμφισβητήσουν παγιωμένες απόψεις, να προκαλέσουν θυμό, να ανοίξουν λιγάκι το μυαλό του κόσμου. Όλα τα υπόλοιπα, η ομορφιά για την ομορφιά, η τέχνη για την τέχνη, δεν μ’ ενδιαφέρουν».

Ξεχωρίζει για το ταλέντο του και γρήγορα γίνεται από τους γνωστότερους ηθοποιούς και συγγραφείς του ιταλικού θεάτρου. Με τη σύντροφό του, στη ζωή και στο θέατρο, Φράνκα Ράμε θα ιδρύσουν το 1957 θίασο με τον οποίο θα παρουσιάζουν τα έργα του. Με το έργο του θα χτυπήσει το κοινωνικό σύστημα της εκμετάλλευσης, θα στηλιτεύσει την εξουσία και θα υπερασπίζεται όσους αγωνίζονται για μια δίκαιη κοινωνία χωρίς κοινωνικές ανισότητες. Δεν θα διστάσει να ασκήσει κριτική στην πολιτική της Καθολικής εκκλησίας για τις αμβλώσεις, τις πολιτικές δολοφονίες, το οργανωμένο έγκλημα, την πολιτική διαφθορά. Με τη σύντροφό του θα λογοκριθούν και θα διωχθούν, μα δεν θα υποχωρήσουν από τις αρχές τους.

«Τις πιο πολλές φορές κινδυνεύαμε να μην ανεβάσουμε τα έργα. Το «Είχε δυο πιστόλια» έργο που πραγματευότανε τη συμβίωση του φασισμού και της μπουρζουαζίας, του οργανωμένου εγκλήματος και της εξουσίας, μπλοκαρίστηκε από μια σκληρή λογοκρισία που στην κυριολεξία κατακρεούργησε το κείμενο. Αποφασίσαμε να το παρουσιάσουμε χωρίς να πάρουμε υπόψη μας τα κοψίματα. Ήταν μια οξύτατη σύγκρουση με την διεύθυνση της αστυνομίας του Μιλάνου που μάς απείλησε με άμεση σύλληψη. Στο τέλος, το υπουργείο, επειδή φοβήθηκε το επικείμενο σκάνδαλο, αναίρεσε τα κοψίματα. Το αντίγραφο του κειμένου «Αρχάγγελος» κατασχέθηκε επειδή είχαμε προσθέσει στο έργο πολλές έξυπνες εκφράσεις (όχι εγκριμένες). Για το κείμενο αυτό μαζέψαμε μηνύσεις σε όλες τις πόλεις που δουλέψαμε. Σύνολο 280 όσες ήταν κι οι παραστάσεις».
Μια μαρτυρία της Φράνκα Ράμε

Ο Ντάριο Φο παραμένει ένας ζωντανός θρύλος του παγκόσμιου θεάτρου. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Το 1997 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

«Εκείνο που πάντα προσπάθησα να κάνω αυτά τα χρόνια ήταν να επιδιώξω να δει ο κόσμος την πραγματική διάσταση της εξουσίας, να ανακαλύψει το πρόσωπό της. Με λίγα λόγια, θέλω να πω, ότι οι επαναστάσεις δε γεννιούνται επειδή κάποιος ξυπνάει ένα πρωί και λέει: «Τι ωραία μέρα, ας κάνουμε την επανάσταση». Με άλλα λόγια να δημιουργήσεις στον κόσμο την συνείδηση ότι είναι εκμεταλλευόμενος, να τον κάνεις να δει την διάσταση της εκμετάλλευσής του».

Επιμέλεια: Οικοδόμος //

αναδημοσίευση από http://atexnos.gr/